Opodatkowanie dodatków covidowych – kiedy jest naliczane?

• Moment powstania przychodu – zasady
• Moment powstania przychodu – kontrakt
• Moment powstania przychodu – dodatek covidowy
• Stanowisko Krajowej Informacji Skarbowej

Od 2020 roku świat zmaga się z pandemią koronawirusa (SARS-CoV-2). Jest to czas trudny dla społeczeństwa, a w szczególności dla lekarzy, którzy na co dzień mają styczność z wirusem. Z tego powodu, zgodnie z poleceniem Ministra Zdrowia dla Prezesa NFZ z dnia 4 września 2020 r. z późniejszymi nowelizacjami, pracownicy medyczni po spełnieniu pewnych warunków są uprawnieni do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia – tzw. dodatku covidowego.

Placówki medyczne, w których lekarze wykonują świadczenia covidowe, są odpowiedzialne za przesłanie do NFZ kompletnej dokumentacji dotyczącej osób, które kwalifikują się do otrzymania dodatku. Następnie, po dokonaniu weryfikacji dokumentacji, NFZ przelewa odpowiednie kwoty na rachunki bankowe placówek medycznych. Później szpitale rozdysponowują środki na rzecz uprawnionych osób.

Moment powstania przychodu – zasady

Generalna zasada ustalania momentu powstania przychodu dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest zawarta w art. 14 ust. 1c ustawy PIT. Przepis ten mówi, że datą powstania przychodu jest dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Natomiast w świetle art. 14 ust. 1e ustawy PIT:

[...] jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Jeśli do otrzymanych przychodów z działalności gospodarczej nie stosuje się powyższych zasad, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty (art. 14 ust. 1i ustawy PIT).

Sposób opodatkowania danego przychodu jest uzależniony od wybranej formy opodatkowania działalności gospodarczej (skala, podatek liniowy lub ryczałt) w danym roku podatkowym.

Moment powstania przychodu – kontrakt

Co do zasady medycy, którzy współpracują ze szpitalami na zasadach kontraktu, wystawiają faktury za swoje usługi w okresach rozliczeniowych – najczęściej miesięcznych. W praktyce oznacza to, że faktury za usługi medyczne są wystawiane z ostatnim dniem miesiąca, w którym były one świadczone. Przyjmuje się wtedy, w odniesieniu do cytowanego przepisu, że momentem powstania przychodu jest właśnie ten ostatni dzień miesiąca. Lekarz wskazuje również na fakturze termin płatności. Niemniej jednak nawet jeżeli faktura nie została opłacona, to i tak powstaje obowiązek podatkowy.

Moment powstania przychodu – dodatek covidowy

Inaczej wygląda aspekt podatkowy związany z dodatkami covidowymi. Zgodnie ze wspomnianym wyżej poleceniem Ministra Zdrowia szpital, aby mógł wypłacić dodatkowe świadczenie, powinien otrzymać pisemne oświadczenie od osoby uprawnionej do otrzymania dodatku. Mimo że nie jest to prawnie wymagane, placówki medyczne, które wypłacają dodatki covidowe kontraktowcom, żądają wystawienia faktury z dopiskiem „dodatek COVID za dany miesiąc”. Dzieje się to zazwyczaj po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego. Adnotacja na fakturze wskazuje jednak na bezsprzeczne powiązanie tego wynagrodzenia z wykonaną pracą w danym miesiącu. Zatem, zgodnie z przepisami, można domniemywać, że przychód ten powstał w dniu wykonania usługi.

Oznaczałoby to, że lekarz powinien cofnąć się do odpowiedniego miesiąca i wykonać następujące czynności:

• wystawić fakturę na wysokość dodatku covidowego,
• skorygować rozliczenia danego miesiąca (powiększenie przychodu o dodatek covidowy),
• dopłacić zaliczkę na podatek dochodowy wraz z odsetkami.

Należy również zauważyć, że zabieg ten mógłby również zaburzyć chronologię numeracji faktur.

Należy mieć jednak na uwadze, że za moment powstania przychodu można byłoby przyjąć dzień otrzymania zapłaty dodatku covidowego.

Stanowisko Krajowej Informacji Skarbowej

W rozmowach telefonicznych pracownicy Krajowej Informacji Skarbowej [KIS] twierdzą, że przychód związany z dodatkami covidowymi, w myśl art. 14 ust. 1i ustawy PIT, należy opodatkować dopiero w dniu otrzymania należności na rachunek bankowy.

Stanowisko to jest jak najbardziej korzystne dla lekarzy, ponieważ nie powoduje konieczności korygowania rozliczenia poprzedniego miesiąca i dopłaty podatku wraz z odsetkami. Przychód ten, według KIS, można ujmować na bieżąco. Warto mieć na uwadze jednak to, że wiadomości otrzymywane z infolinii KIS nie stanowią źródła prawa, a są jedynie wskazówkami.

Należy podkreślić, że konkluzja KIS w analizowanej sprawie, nie wynika wprost z przepisów. Moment powstania przychodu związanego z dodatkami covidowymi stanowi zatem nadal kwestię sporną. Pozostaje nam tylko czekać na zajęcie stanowiska przez Ministerstwo Finansów. Wówczas przekonamy się, który przepis ma zastosowanie do omawianego problemu.