Zalety uprawiania sportu
Korzyści płynące z wykonywania sportu, co zostało dowiedzione naukowo, zdecydowanie przewyższają ewentualne ryzyko wystąpienia incydentów zdrowotnych, których źródłem byłby właśnie podejmowany przez pacjentów ruch. Regularnie podejmowany wysiłek fizyczny indywidualnie dostosowany do potrzeb jednostki (w zgodzie z jej możliwościami, upodobaniami i uwzględnionymi chorobami) przeciwdziała albo opóźnia wystąpienie chorób cywilizacyjnych, takich jak choćby cukrzyca czy otyłość, redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych, poprawia funkcje intelektualne, spowalnia procesy starzenia się, uodparnia na zmęczenie, pozytywnie wpływa na relacje społeczne, metabolizm kostny i zmniejsza ryzyko zachorowania na wiele nowotworów. Medycyna stylu życia kładzie ogromny nacisk na ten aspekt życia i sugeruje, by był on włączony w przypadku każdego pacjenta, który sport może faktycznie uprawiać. Lekarz powinien zebrać bardzo szczegółowy wywiad, by później dopasować sam rodzaj aktywności i jego intensywność do osoby leczonej. Niestety na tym etapie pacjent często nie chce współpracować. Jak zatem skutecznie zwalczyć obiekcje i zachęcić chorego do ćwiczeń?
Obiekcje pacjentów
Pacjenci stosują najróżniejsze wymówki, by tylko nie poświęcić 15-30 minut dziennie na którąś formę aktywności. Należą do nich: brak czasu, brak motywacji, brak infrastruktury, niewystarczająca ilość pieniędzy, by rozpocząć uprawianie jakiegoś sportu, chroniczne zmęczenie, odczuwanie wstydu, choroba, brak świadomości i wiedzy, a nawet zbyt wysoka ambicja. Lekarz chcąc przekonać pacjenta do czynności sportowych, powinien zaznajomić go z ewentualnymi zaletami ich wykonywania, a także zadać następujące pytania:
- Czy pacjent miał wcześniej do czynienia ze sportem? Którą aktywność uprawiał?
- Dlaczego wcześniejsze próby włączenia aktywności fizycznej zakończyły się porażką?
- Jaki sport lubi/lubił uprawiać?
- Jak czuł/czuje się, wykonując tę formę ruchową? Co daje mu największą satysfakcję?
- Na czyje wsparcie i motywację z grona najbliższych może liczyć?
Wskazówki dotyczące zwalczania obiekcji
Jeśli i to nie pomoże, oto praktyczne wskazówki radzenia sobie z argumentacją chorego, która jest przez niego najczęściej przywoływana:
Brakuje mi czasu – wskaż, że czasem można połączyć przyjemne z pożytecznym. Niech codziennie sprzątanie stanie się formą włączonego do porządku dnia ruchu. Należy także zapytać pacjenta, dlaczego nie znajduje czasu i zasygnalizować mu, że 30 minut, które spędziłby na ćwiczeniach, jest możliwe do wypracowania.
Choruję, nie mogę uprawiać sportu – przeanalizuj stan zdrowia pacjenta w oparciu o kartę zdrowia i upewnić się, czy aby na pewno tak jest. Możesz też przedstawić przykłady osób, które chorując na te same schorzenia, jednak są aktywne fizycznie.
Jestem zbyt zmęczony po pracy – pacjentowi należy uzmysłowić, że jest wiele opcji wyjścia z takiej sytuacji. Na trening wszak może udać się z rana albo od razu po pracy.
Nie stać mnie na uprawianie sportu – ćwiczenia można wykonywać zarówno na siłowni, wolnym powietrzu, jak i w domu. Jedyne, co nas ogranicza, to wyobraźnia. Proste i tanie formy aktywności polecane są przede wszystkim adeptom, którzy ze sportem nie mieli od dawna kontaktu i dopiero zaczynają.
Nie chce mi się i już! – to już wyższa szkoła jazdy, kiedy pacjent ucieka się do skorzystania z aspektu wolicjonalnego. By pokonać tę obiekcję, trzeba wspólnie z pacjentem znaleźć taką formę ruchu, która sprawi mu radość i będzie mógł z niej czerpać satysfakcję.